Ο υπαραχνοειδής χώρος βρίσκεται γύρω από τον νωτιαίο μυελό που διατρέχει τη σπονδυλική στήλη. Ο νωτιαίος μυελός περιβάλλεται από τρείς μήνιγγες. Την χοριοειδή, την αραχνοειδή και την σκληρά μήνιγγα. Ανάμεσα στην αραχνοειδή και την χοριοειδή μήνιγγα υπάρχει ένας χώρος που είναι γεμάτος από εγκεφαλονωτιαίο υγρό και ονομάζεται υπαραχνοειδής.Σε αυτόν τον ελάχιστο χώρο ανάμεσα στις μήνιγγες, εγχύεται φάρμακο.
Ως υπαραχνοειδής χορήγηση φαρμάκων χαρακτηρίζεται η χορήγηση του κατάλληλου για την κάθε πάθηση φαρμάκου το οποίο απελευθερώνεται απευθείας, ώστε να δρα άμεσα στους υποδοχείς του νωτιαίου μυελού. Τέτοια φάρμακα είναι η μορφίνη, η μπακλοφένη,καθώς και δοκιμάζονται και άλλοι παράγοντες σε νοσήματα όπως λεμφώματα και κατάθλιψη.
Τα κύρια πλεονεκτήματα της υπαραχνοειδούς χορήγησης μέσω εμφύτευσης καθετήρων, είναι ότι η δόση του φαρμάκου που απαιτείται είναι περίπου 1 / 200ο της δόσης που λαμβάνεται από το στόμα, με αποτέλεσμα να ελαχιστοποιούνται οι δοσοεξαρτώμενες παρενέργειες, όπως δυσκοιλιότητα, υπνηλία, τοξικότητα, ενώ μεγιστοποιείται η δράση στο νευρικό σύστημα καθώς παρακάμπτεται ο αιματοεγκεφαλικός φραγμός. Η χορήγηση με αυτή την τεχνική, μπορεί να μην είναι συνεχόμενη και δεν δημιουργεί πρόβλημα ανοχής και εξάρτησης στον ασθενή. Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι αυτή η διαδικασία είναι αποτελεσματική στη μείωση του πόνου σε περισσότερο από το 80% των ασθενών με επιλεγμένο, πολύ καλό προφίλ από τον ειδικό ιατρό, ότι είναι κατάλληλος ο ασθενής.
Η υπαραχνοειδής χορήγηση φαρμάκων, εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση παθήσεων όπως:
-Σπαστικότητα (Μετατραυματική, πολλαπλή σκλήρυνση, απομυελινωτική νόσος)
-Πολυκεντρικός πόνος
-Καρκινικός πόνος σε ασθενείς με οστικές μεταστάσεις αλλά ικανοποιητικό προσδόκιμο επιβίωσης.
Η τοποθέτηση της συσκευής υπαραχνοειδούς έγχυσης
Η επέμβαση για την εμφύτευση των καθετήρων συνεχούς χορήγησης φαρμάκων στον υπαραχνοειδή χώρο, πραγματοποιείται με γενική ή με περιοχική αναισθησία, ανάλογα με τις ενδείξεις στο χειρουργείο. Τοποθετείται ένας ειδικός καθετήρας ο οποίος συνδέεται με μία αντλία που επίσης εμφυτεύεται κάτω από το δέρμα.Η αντλία τροφοδοτείται και ανατροφοδοτείται ώστε να στείλει στοχευμένα το φάρμακο στον υπαραχνοειδή χώρο.
Η τοποθέτηση του καθετήρα και της αντλίας γίνεται σε χειρουργική κλίνη, υπο ακτινοσκοπικό έλεγχο, για επιβεβαίωση της θέσης του καθετήρα. Ο ασθενής είναι ξαπλωμένος στο πλαί και με 2 τομές, μια οσφυική για τον καθετήρα και μια στην περιοχή της κοιλιάς υποδόρια για την αντλία.Τα δύο στοιχεία ενώνονται με χρήση περαστή, χωρίς τομή. Ο ασθενής εξέρχεται συνήθως από την κλινική την επόμενη ημέρα.
Η αντλία ρυθμίζεται από τον νευροχειρουργό για την ποσότητα φαρμάκου που πρέπει να εκλύει ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς και επανατροφοδοτείται με φάρμακο όταν αδειάσει.
Η τοποθέτηση port υπαραχνοειδούς έγχυσης και ρεζερβουάρ omaya
Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως σε καρκινικό πόνο που δεν επιδέχονται την εμφύτευση αντλίας, υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης ενός port που συνδέεται με καθετήρα υπαραχνοειδούς έγχυσης. Η τοποθέτηση γίνεται υπό μέθη με τον ασθενή στο πλάι. Με τον τρόπο αυτό διενεργείται σε τακτική βάση, συνήθως ημερήσια, παρακέντηση του port και χορήγηση του φαρμάκου.Το ρεζερβουάρ omaya είναι πιο επεμβατική τεχνική και περιλαμβάνει την τοποθέτηση καθετήρα στο κοιλιακό σύστημα του εγκεφάλου μέσω κρανιοανάτρησης. Η επέμβαση γίνεται με μέθη.
Και με τις δύο τεχνικές ο ασθενής εξέρχεται συνήθως από την κλινική την επόμενη ημέρα.